Vanavond, 13 maart 2018, woon ik de lezing van Jan Terlouw bij, in het kader van zijn essay voor de boekenweek, in Herberg de Pol. Het thema van de 83ste Boekenweek is Natuur.
Eerst leest hij ons voor:
Een essay is een beschouwende prozatekst of een artikel over een wetenschappelijk, cultureel of filosofisch onderwerp, waarin de schrijver zijn persoonlijke visie geeft op hedendaagse verschijnselen, problemen of ontwikkelingen.
Het is afgeleid van het Franse woord 'essai', wat zoiets betekent als probeersel of proeve
Hij spreekt ons, gezeten naast een lege stoel, naar zijn eigen idee http://www.toekomststoel.nl toe, over zijn levensloop als natuurkundige, schrijver en politicus
Eerst leest hij ons voor:
Een essay is een beschouwende prozatekst of een artikel over een wetenschappelijk, cultureel of filosofisch onderwerp, waarin de schrijver zijn persoonlijke visie geeft op hedendaagse verschijnselen, problemen of ontwikkelingen.
Het is afgeleid van het Franse woord 'essai', wat zoiets betekent als probeersel of proeve
Hij spreekt ons, gezeten naast een lege stoel, naar zijn eigen idee http://www.toekomststoel.nl toe, over zijn levensloop als natuurkundige, schrijver en politicus
Het publiek is muisstil, de mensen zitten op het puntje van hun stoel, als hij het verhaal vertelt over hoe hij zijn kinderen heeft opgevoed via verhalen, 'want wat wist ik van opvoeden?', vertelt hij, 'Ik prutste maar wat aan'. Eerlijk van hem
'In de 10 geboden staat niets over liegen', vertelt hij, 'er staat wel iets over valse getuigenis.'
En dan vertelt hij een verhaal over liegen, als je kind liegt en je ontdekt dat en je gaat zeggen dat dat niet mag, wat bereik je hiermee? Hij vertelde aan zijn kinderen (hij heeft er 4 ontvangen) dat volwassenen ook wel eens liegen, bv als je zus komt (tante .... voor de kinderen) en ze vertelt dat ze een nieuwe jurk gekocht heeft, ze doet de jas uit en ze showt je em en jij vindt em haar niet mooi staan, dan zeg je dit niet, zegt Jan, maar wel iets als wat een mooie bloemen
? volgens mij gaat het dieper, want wat is haar onderliggende vraag? Is er wel een onderliggende vraag, als ze (slechts) een rondje voor je draait in een nieuwe jurk?
Als de vraag, die daar onder ligt (navragen dus) is, wat vind je van de jurk? Dan kun je antwoorden met iets dat je er wel mooi aan vindt, zoals een mooi bloemmotief, of wat een mooie snit, maar als de onderliggende vraag is, hoe vind je dat de jurk mij staat? kom je volgens mij niet weg met een antwoord als, wat een mooi bloemmotief, want dat is namelijk geen antwoord op de vraag.
Toch weet ze dan wel, zonder dat je het uitgesproken hebt, dat jij em haar niet mooi vindt staan. Een vorm van indirecte communicatie dus?
Echter volgens mij mag direct communiceren ook, door te zeggen, ik (dus persoonlijke perceptie) vind jou deze jurk niet staan. Een directe communicatie, waarbij je en haar en de jurk heel laat, volgens mij
Daarna had hij ook nog een verhaal/voorbeeld over liegen, waarbij je liegt uit eigenbelang
Liegen uit/voor eigenbelang, werkt uiteindelijk tegen jezelf, dus zal liegen uit andermansbelang, uiteindelijk, dan ook waarschijnlijk? tegen de ander werken?
Hierover ging hij na zo'n verhaal met zijn kinderen in gesprek, door eerst samen uit te vinden welke vorm van liegen er gebruikt was.
Al is de leugen nog zo snel de waarheid achterhaalt em wel
Gaat het om eerlijk zijn, of om betrouwbaar zijn? vraagt Jan zich na afloop van dit hele verhaal af.....
Nog een aanvulling, want als je hart bij die ander is, dan wens je toch niet dat ze er 'belachelijk' bijloopt ?
Raakvlak aan tolerantie, mag iedereen er bijlopen zoals ie wenst/is?
En komt het hele verhaal van liegen niet doordat er een onzekerheid in het spel is?
Bij de jurk is die duidelijk, door onzekerheid over de jurk, of over jezelf in de jurk, ga je bevestiging zoeken en dus vragen, edoch als je zeker bent van je zaak, vraag je dan nog om bevestiging?
Hij vertelt dat zijn vrouw hem motiveerde al die verhalen eens op te schrijven, daar ze steeds beter werden en nu opgingen in lucht, maar hij, die eigenlijk linkshandig is, kreeg, van jufrouw Reus, de pen in zijn rechter hand en heeft dus rechtshandig leren schrijven, waardoor hij schrijven lange tijd als onaangenaam ervaren heeft
Hij deelt zijn kennis over de mogelijkheden van zonne energie en de eenvoud daarvan, waardoor hij vooral over deze vorm spreekt (en niet over wind en waterstof energie) en heeft daar een ook een maatschappelijke / mondiaal idee over, dat nu nog onduurzaam is, maar wel al een stap voorwaarts in zich heeft, we transporteren oude fossiele brandstof (olie) ook, dus waarom niet in de armere warmere landen zonne energie laten opvangen en dus daarin investeren, dat geeft werkgelegenheid daar en welvaart doet, als vanzelf, het aantal kinderen dat geboren wordt afnemen, zie de geschiedenis en deze (nieuwe licht) energie transporteren , (hij benoemde niet hoe?) en dat zou dan nu nog het onduurzame deel zijn, maar als de (vracht)auto's straks ook op zonne energie rijden....., dan zijn we rond, natuurlijk.....
Jan is een Engelse naam voor jongens.
De betekenis is `God is verzoenend`
En dan, als ik aan het kijken ben, welke foto ik zal gebruiken bij het gedicht, zie ik, bij één van foto's een wit hart geplaatst staan
? okay, die dus
VIA VERHALEN NATUURLIJK
Jan Terlouw in touw
voor jou en mij
voor het universum en de aarde
voor de mensheid, de schoonheid
en de waarde van samen leven
flora, fauna én de mens
en zijn geven om
zijn wens voor een toekomst
gelegen in de jeugd
en hun rijpen
waarin weten overstegen wordt
door begrijpen
via verhalen natuurlijk
Erica Rekers, 13 maart 2018