Vandaag, donderdag 12 oktober 2023
Vandaag een heerlijcke vandaag met F, ter viering van haar geboortevandaag, die al eerder had plaatsgevonden, eerst naar brasserie op duur voor dat taartje, dan, met de van daar meegenomen lunch, door naar haar thuis aan de IJssel en daarna
door naar Gorssel, naar museum MORE, naar de expositie van Jan Worst,
ik lees op die site:
“De ruimte in mijn schilderijen moet ongewoon zijn en je fantasie opwekken. Het schilderij suggereert een verhaal zonder dat het verhaal verteld wordt”.
Museum MORE in Gorssel presenteert nu de tentoonstelling A Curious Universe met daarin 45 werken van de schilder Jan Worst. Overdadige interieurs, rijk gedecoreerd met boeken, wandtapijten, antieke meubels en kunst, waarin de figuranten hoofdzakelijk vrouwen en kinderen zijn. Een wereld van rijkdom, luxe, privilege en fysieke schoonheid met een voyeuristische ondertoon die zich lijkt af te spelen in bokke paleizen en Engelse landhuizen. Internationaal is het werk van Worst al vanaf de jaren 90 geliefd. Museum MORE is het allereerste museum dat met een grootschalig retrospectief aandacht besteedt aan het indrukwekkende oeuvre van deze Nederlandse kunstenaar die deze zomer 70 jaar is geworden.
Verhullen en verbergen
In de afgelopen 40 jaar schilderde Worst een rijk, complex en schitterend oeuvre, waarbij de nadruk ligt op pracht en esthetiek. Zijn onderwerpkeuze is consistent en herkenbaar. Achter de spiegel van schijnbare schoonheid gaat een mysterieuze wereld schuil die meer vragen oproept dan antwoorden geeft. Hoe verhouden de verschillende personages zich tot elkaar? Wat is het verhaal in het schilderij? Waarom zit de vrouw in Verschijning (1997) bijvoorbeeld óp een antiek dressoir voor een immens wandtapijt? Wat houdt ze in haar hand? Naar wie kijkt ze? Pracht en praal overheersen, en de mensen op de schilderijen lijken vaak alleen maar passieve decorstukken. Maar dat is de essentie van de schilderijen: niets is wat het lijkt.
Wil je alvast in de stemming komen? Luister dan op Spotify naar de muziek die Jan Worst inspireert.
Vervreemdende werelden
De kunstwerken van Worst roepen associaties op met (v)luchtige beelden uit luxe tijdschriften. Van veraf smelten alle zorgvuldig naast elkaar geplaatste penseelstreken samen tot één -bijna fotografisch- beeld, maar dat is het niet. De hoofdpersonen in de voorstellingen lijken onderdeel van de nouveau riche, maar zijn ze dat wel? Heel bewust en met veel geduld en verfijnde precisie bouwt Worst aan een wereld die vragen oproept. Bijvoorbeeld over zijn positie tegenover de milieus die hij afbeeldt, zijn relaties tot de personages die zijn wereld bevolken en de relaties tussen zijn personages onderling. Of zijn die vragen vergeefs en gaat het hem echt alleen om de schoonheid? Al deze vragen maken de vervreemdende werelden die Worst in de afgelopen halve eeuw binnen de kaders van zijn doeken heeft gecreëerd anno 2023 nog altijd mysterieus, curieus en intrigerend om naar te kijken.
Jan Worst (1953)
Van 1971 tot 1976 volgde Worst de lerarenopleiding Tekenen aan Academie Minerva in Groningen. Zijn carrière nam een vlucht in de late jaren 1980, toen realistische en verhalende kunst een comeback maakte, maar tot een omlijnde stroming of stijl behoorde hij nooit: zijn oeuvre laat zich moeilijk categoriseren. Met galeries in eerst Amsterdam en later München, Turijn, Rome, New York en Londen bereikt Worst al jarenlang een wereldpubliek. Hoewel de kunstenaar zich in de traditie plaatst van het zeventiende-eeuwse interieurstukken van kunstenaars zoals Johannes Vermeer en Pieter de Hooch, doen zijn werken allesbehalve Hollands aan. De zelfverzonnen werelden van Worst leunen qua thematiek en nostalgische sfeer sterk op de rijke vertellingen van de schrijvers Marcel Proust en Thomas Mann. Ook de Italiaanse cinema uit de jaren 60 is een belangrijke inspiratiebron, zowel in esthetische, als in conceptuele zin. Museum MORE heeft drie werken van Worst in de eigen collectie
Een van de schilderijen, die me intrigeert, is deze:
Vandaag een heerlijcke vandaag met F, ter viering van haar geboortevandaag, die al eerder had plaatsgevonden, eerst naar brasserie op duur voor dat taartje, dan, met de van daar meegenomen lunch, door naar haar thuis aan de IJssel en daarna
door naar Gorssel, naar museum MORE, naar de expositie van Jan Worst,
ik lees op die site:
“De ruimte in mijn schilderijen moet ongewoon zijn en je fantasie opwekken. Het schilderij suggereert een verhaal zonder dat het verhaal verteld wordt”.
Museum MORE in Gorssel presenteert nu de tentoonstelling A Curious Universe met daarin 45 werken van de schilder Jan Worst. Overdadige interieurs, rijk gedecoreerd met boeken, wandtapijten, antieke meubels en kunst, waarin de figuranten hoofdzakelijk vrouwen en kinderen zijn. Een wereld van rijkdom, luxe, privilege en fysieke schoonheid met een voyeuristische ondertoon die zich lijkt af te spelen in bokke paleizen en Engelse landhuizen. Internationaal is het werk van Worst al vanaf de jaren 90 geliefd. Museum MORE is het allereerste museum dat met een grootschalig retrospectief aandacht besteedt aan het indrukwekkende oeuvre van deze Nederlandse kunstenaar die deze zomer 70 jaar is geworden.
Verhullen en verbergen
In de afgelopen 40 jaar schilderde Worst een rijk, complex en schitterend oeuvre, waarbij de nadruk ligt op pracht en esthetiek. Zijn onderwerpkeuze is consistent en herkenbaar. Achter de spiegel van schijnbare schoonheid gaat een mysterieuze wereld schuil die meer vragen oproept dan antwoorden geeft. Hoe verhouden de verschillende personages zich tot elkaar? Wat is het verhaal in het schilderij? Waarom zit de vrouw in Verschijning (1997) bijvoorbeeld óp een antiek dressoir voor een immens wandtapijt? Wat houdt ze in haar hand? Naar wie kijkt ze? Pracht en praal overheersen, en de mensen op de schilderijen lijken vaak alleen maar passieve decorstukken. Maar dat is de essentie van de schilderijen: niets is wat het lijkt.
Wil je alvast in de stemming komen? Luister dan op Spotify naar de muziek die Jan Worst inspireert.
Vervreemdende werelden
De kunstwerken van Worst roepen associaties op met (v)luchtige beelden uit luxe tijdschriften. Van veraf smelten alle zorgvuldig naast elkaar geplaatste penseelstreken samen tot één -bijna fotografisch- beeld, maar dat is het niet. De hoofdpersonen in de voorstellingen lijken onderdeel van de nouveau riche, maar zijn ze dat wel? Heel bewust en met veel geduld en verfijnde precisie bouwt Worst aan een wereld die vragen oproept. Bijvoorbeeld over zijn positie tegenover de milieus die hij afbeeldt, zijn relaties tot de personages die zijn wereld bevolken en de relaties tussen zijn personages onderling. Of zijn die vragen vergeefs en gaat het hem echt alleen om de schoonheid? Al deze vragen maken de vervreemdende werelden die Worst in de afgelopen halve eeuw binnen de kaders van zijn doeken heeft gecreëerd anno 2023 nog altijd mysterieus, curieus en intrigerend om naar te kijken.
Jan Worst (1953)
Van 1971 tot 1976 volgde Worst de lerarenopleiding Tekenen aan Academie Minerva in Groningen. Zijn carrière nam een vlucht in de late jaren 1980, toen realistische en verhalende kunst een comeback maakte, maar tot een omlijnde stroming of stijl behoorde hij nooit: zijn oeuvre laat zich moeilijk categoriseren. Met galeries in eerst Amsterdam en later München, Turijn, Rome, New York en Londen bereikt Worst al jarenlang een wereldpubliek. Hoewel de kunstenaar zich in de traditie plaatst van het zeventiende-eeuwse interieurstukken van kunstenaars zoals Johannes Vermeer en Pieter de Hooch, doen zijn werken allesbehalve Hollands aan. De zelfverzonnen werelden van Worst leunen qua thematiek en nostalgische sfeer sterk op de rijke vertellingen van de schrijvers Marcel Proust en Thomas Mann. Ook de Italiaanse cinema uit de jaren 60 is een belangrijke inspiratiebron, zowel in esthetische, als in conceptuele zin. Museum MORE heeft drie werken van Worst in de eigen collectie
Een van de schilderijen, die me intrigeert, is deze:
Jan Worst, Divine Details, 2013-2014, private collection
DIVINE DETAILS
Hoeveel ben ik er gewaar en jij
van de divine details
die hij daar
geschilderd heeft?
zijn de weergegeven boeken op de side table
er één?
is het weergegeven schilderij, gehangen aan het kozijn?!
er één?
zijn de weergegeven spiegels
er één?
zijn de daarin gespiegelde man met ratel en de ernaast geplaatste urn?!
er één?
is het weergegeven 'model'
er één?
is het weergegeven deel van haar borst
dat in praktisch onzichtbaar
meer zichtbaar wordt
er één?
is de weergegeven ster, die als ketting om haar hals hangt
en symbolisch héél ver terug gaat
er één?
is de weergegeven lijst van het schilderij aan de schouw
achter haar,
die, door hoe zij staat,
op een soort van aureool rond haar hoofd gaat lijcken
er één?
is de weergegeven kroonluchter boven haar
die daar verlichting verbeeld
er één?
is de uitkomst van de rekensom
van de lichtgevende kaarsvormige lampen
13 stuks
en van degene die kapot zijn
4 stuks
samen 17, samen 8,
die een kwart gedraaid
symbool staat voor infinity
er één?
zijn alle weergegeven spullen in de kamer
er één?
is de weergegeven kamer
er één?
zijn het schildersdoek en de verf
er één?
is de schilder
er één?
is degene die dit tafereel, op doek, aanschouwt
er één?
is alles wat waarneembaar is
er één?
en alles wat (nu nog) onwaarneembaar is?
zoiets
en daarna door naar thermen Bussloo
DIVINE DETAILS
Hoeveel ben ik er gewaar en jij
van de divine details
die hij daar
geschilderd heeft?
zijn de weergegeven boeken op de side table
er één?
is het weergegeven schilderij, gehangen aan het kozijn?!
er één?
zijn de weergegeven spiegels
er één?
zijn de daarin gespiegelde man met ratel en de ernaast geplaatste urn?!
er één?
is het weergegeven 'model'
er één?
is het weergegeven deel van haar borst
dat in praktisch onzichtbaar
meer zichtbaar wordt
er één?
is de weergegeven ster, die als ketting om haar hals hangt
en symbolisch héél ver terug gaat
er één?
is de weergegeven lijst van het schilderij aan de schouw
achter haar,
die, door hoe zij staat,
op een soort van aureool rond haar hoofd gaat lijcken
er één?
is de weergegeven kroonluchter boven haar
die daar verlichting verbeeld
er één?
is de uitkomst van de rekensom
van de lichtgevende kaarsvormige lampen
13 stuks
en van degene die kapot zijn
4 stuks
samen 17, samen 8,
die een kwart gedraaid
symbool staat voor infinity
er één?
zijn alle weergegeven spullen in de kamer
er één?
is de weergegeven kamer
er één?
zijn het schildersdoek en de verf
er één?
is de schilder
er één?
is degene die dit tafereel, op doek, aanschouwt
er één?
is alles wat waarneembaar is
er één?
en alles wat (nu nog) onwaarneembaar is?
zoiets
en daarna door naar thermen Bussloo